اسکب سیب زمینی

تاریخ : 1402/3/16

نام بیماری: اسکب سیب زمینی

نام انگلیسی: Potato Scab

نام علمی: Streptomyces scabies

این بیماری گیاهی دارای اسامی مختلفی از جمله اسکب معمولی، جرب سیب زمینی، اسکب پنهان، اسکب چاله دار و اسکب خرمایی می باشد. عامل این بیماری باکتریایی در اکثر خاک های مزارع سیب زمینی وجود دارد. نشانه های این بیماری تنها روی غده قابل مشاهده است. به طور معمول این بیماری باعث کاهش بازارپسندی محصول می شود. عامل این بیماری علاوه بر سیب زمینی باعث آسیب به محصولات دیگری از جمله هویج، چغندر و تربچه می شود.

 

عامل بیماری، نحوه انتشار و چرخه زیستی اسکب معمولی سیب زمینی

 

عامل بیماری گیاهی اسکب معمولی سیب زمینی، باکتری Streptomyces scabies می باشد. بعضی ارقام نسبت به این بیماری دارای مقاومت نسبی هستند، اما وجود رطوبت نسبی به مدت شش هفته قبل از برداشت باعث حفاظت غده در برابر بیماری می گردد. آب و خاک آلوده دو عامل مهم در جابجایی این باکتری به مناطق عاری از بیماری می باشد. آلودگی در داخل انبار گسترش پیدا نمی کند. کاشت بذور آلوده یا قطعات آلوده، باعث آغاز آلودگی در مناطق عاری از بیماری می شود. شرایط آب و هوایی نیمه خشک و محدوده دمای ٢۶ الی ٣۰ درجه سانتی گراد تاثیر زیادی در رشد عامل بیماری دارد.

 

علائم بیماری اسکب معمولی سیب زمینی

 

نشانه های بیماری گیاهی اسکب معمولی سیب زمینی روی غده شامل زخم های چوب پنبه ای، مدور یا زاویه دار و تیره می باشد. زخم های روی غده در مرکز کمی فرورفته و قسمت حاشیه ای آن برآمده هستند که ظاهری چاله مانند را ایجاد می کنند. زخم های سطحی دارای اندازه های متفاوتی هستند و در صورت عدم کنترل بیماری در طی سالیان متوالی میزان خسارت افزایش می یابد. این زخم ها که در ابتدا به صورت منفرد یا دسته ای هستند به مرور زمان گسترش یافته و با پیوستن به یکدیگر سطح غده را در بر می گیرند. غده هایی که به صورت کامل رشد کرده باشند حساسیت پایینتری در برابر این بیماری دارند.

 

 

 

کنترل ارگانیک

 

استفاده از کمپوست های گیاهی نظیر کمپوست چای می تواند بطور چشمگیری باعث کاهش شدت بیماری اسکب معمولی بر روی غده های سیب زمینی شود. کودهای زیستی حاوی نژادهای باکتریایی رقابتی می تواند باعث افزایش در کیفیت و کمیت غده ها شود.

 

کنترل شیمیایی

 

کنترل تلفیقی با رویکرد پیشگیرانه به همراه کنترل بیولوژیک (در صورت وجود) را همیشه در نظر داشته باشید. ضدعفونی کردن غده های بذری با سموم کاپتان و مانکوزب می تواند در کاهش شدت بیماری موثر باشد.

 

کنترل اسکب سیب زمینی با استفاده از گوگرد بایوگانو

 

بیماری اسکب در خشکی و خاک های قلیایی بسیار شایع است, با اضافه کردن گوگرد مایع می توانید ph خاک را کاهش دهید. معمولا این بیماری در خاک هایی با سطح کمتر از ph 5.2 کنترل و سرکوب می شود. 

 

اقدامات پیشگیرانه

 

  • کشت غده های عاری از بیماری در مزارعی که آلودگی کم است.
  • استفاده از ارقام مقاوم به بیماری.
  • کشت گیاهانی مانند: چاودار، ارزن، يولاف، گرگرو و منداب به عنوان کود سبز، وقوع اسكب را کاهش می دهند.
  • اجتناب از به کار بردن کود حیوانی يا ديگر فضولات دامی در خاک هايی که تولید سیب زمینی بذری مدنظر است و يا سابقه آلودگی دارند.
  • رعایت تناوب زراعی 3 تا 4 ساله و کشت نکردن گیاهان حساس به اسکب نظیر چغندرقند، ترب، هویج و شلغم در تناوب با سیب زمینی.
  • پایین نگه داشتن اسیدیته خاک در حدود 5 تا 5.2 با استفاده از کودهای اسیدی یا سولفور (استفاده نکردن از موادی که اسیدیته را افزایش می دهد).
  • پرهیز از کاربرد مواد آهکی.
  • در هنگام متورم شدن استولون ها رطوبت باید در یک دوره 4 تا 6 هفته ای در حد ظرفیت مزرعه باشد.
  • رعایت بهداشت زراعی و جمع آوری غده های باقی مانده در خاک و نابودی آنها.
  • كنترل علف های هرز مزرعه سيب زمينی به ويژه پيچک.
  • آبیاری منظم و اجتناب از تنش خشکی.