از آنجا که عملکرد گیاهان زراعی ناشی از برآیند اثرات فیزیکی،بیولوژیکی و مدیریتی سیستم های زراعی است،انتخاب یک تناوب مناسب با تاکید بر جنبه های حفاضت محیط زیست برای هر منطقه شرط اصلی افزایش بهره ورزی در درازمدت خواهد بود. در همین راستا استفاده از نظام های مناسب کشت و تناوب مطلوب منجر به استفاده بیشتر و مناسب تر از منابع خواهد شد. علی رغم اینکه در نظام های سنتی ایران حفظ تناوب یکی از اصول ضروری بوده است در نظام های رایج کشاورزی به علل مختلف تناوب جایگاه خود را از دست داده است. بدون تردید نقش تناوب در کشاورزی و جایگاه ویژه آن از نظر بهبود شرایط برای محصولات بعدی و کاهش مشکلات ناشی از آفات ،بیمری ها و علف های هرز غیرقابل انکار است. هشدارهای اخیر در سطح جهانی در رابطه با مشکلات زیست محیطی و عدم پایداری تولیدات کشاورزی باعث شده است که در آن دسته از عملیات زراعی مانند تناوب که قبلا جایگاه خاصی را داشته است و امروزه رایج نیستند مجددا مطرح شوند.
سیستم های زراعی و کیفیت خاک از بخش های مهم و اساسی کشاورزی پایدار محسوب می شوند. در میان سیستم های زراعی تناوب نقش بسیار مهمی را در کشاورزی پایدار ایفا می کند. افزایش مواد آلی خاک نیز از مهم ترین شاخص های حاصلخیزی و کیفیت خاک می باشد. تناوب کشت گیاهان مختلف با ویژگی های متفاوت در توالی یکدیگر می باشد. تناوب کشت گیاهان مختلف با ویژگی های متفاوت در توالی یکدیگر می باشد.
از دیرباز اهمیت تناوب های زراعی توسط زارعین شناخته شده و تحقیقات فراوان و دراز مدتی برروی انتخاب تناوب مناسب و هماهنگ با منطقه و اقلیم انجام پذیرفته است. تناوب زراعی به دلیل بهبود حاصلخیزی و کیفیت خاک،کاهش بیماری ها ،آفات و علف های هرز و کاهش فرسایش باعث افزایش عملکرد می شوند. مطالعات بر جلگه مرودشت که با استفاده از نتایج سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی صورت گرفته ،نشان می دهد که کشت مداوم گندم بدون آیش و تناوب نه تنها سبب تخریب شیمیایی خاک از لحاظ حاصلخیزی و تهی شدن خاک از مواد آلی و عناصر غذایی گردیده است ،بلکه مواد آلی (ارگانیک) در 46 درصد اراضی شدیدا و در 26 درصد نیز تا حدودی در حال کاهش می باشد که اولین اثر سو آن فشردگی خاک می باشد. وجود چنین همبستگی در جلگه مرودشت نیز کاملا مشهود است. گرچه چنین مطالعات دقیقی در تمامی سطح کشور انجام نشده است ولی این نمونه نشان دهنده تهدید جدی برای خاک های زراعی در این مناطق است.
زرین خوشه هامون
تولید کننده کودهای آلی بایوگانو
بایوگانو، هیچ زمینی تنها نیست...
