كمبود نيتروژن معمول ترين و گسترده ترين كمبود عناصر غذايي در غلات دانه ريز است. گياهان مبتلا به كمبود نيتروژن رنگ پريده و زرد هستند. علايم اختصاصي كمبود نيتروژن ابتدا در مسن ترين برگ ها ظاهر مي شود، در حالی كه برگ های جوان نسبتاً سبز باقی مي مانند. برگ های مسن تر نسبت به برگ های جوانتر كم رنگ تر شده و كلروز (زرد شدن برگ) ايجاد می گردد، كه اين كلروز تدريجاً در قاعده برگ به رنگ سبز روشن تبديل خواهد شد. در مزرعه علايم، تقريباً هميشه به صورت قطعاتی به رنگ سبز روشن يا زرد ظاهر می گردند كه در ادامه رشد گياه كاهش يافته و ساقه ها نازك می شوند.
مشخص ترين نشانه كمبود فسفر در مراحل اوليه رشد رويشی گندم، كاهش توانايی رشد و تعداد پنجه است. گياهان مبتلا به كمبود فسفر به رنگ سبز تيره و برگ های مسن در نوك و لبه ها به رنگ ارغوانی مايل به قرمز تغيير رنگ مي يابند. كلروز از نوك برگ پير شروع شده و به طرف قاعده برگ گسترش می يابد، ولي قاعده برگ مانند ساير قسمت های گياه سبز تيره باقی می ماند. برگ های گندم مبتلا به كمبود فسفر دچار پيچيدگی شده و بعضي اوقات برگ های پير، به دور برگ های جوانتر پيچ مي خورند. گياهان كوتاه مانده و ارتفاع بوته ها كاهش می يابند. كمبود فسفر، سبب تأخير و نامنظمی در رسيدگی دانه و توليد خوشه های كوچك مي شود.
علايم اختصاصی كمبود پتاسيم در گندم هميشه در برگ های پير ظاهر مي گردد. تحت شرايط كمبود پتاسيم، زرد شدن و نكروزه شدن نوك و حاشيه برگ های پير مشاهده می شود در نتيجه گسترش اين بافت نكروزه، بافت سبزرنگي به شكل پيكان در قاعده تا مركز برگ باقی مي ماند. در شرايط كمبود شديد پتاسيم اين علائم به برگ های جوان نيز منتقل می گردد. گياهانی كه شديداً مبتلا به كمبود پتاسيم می شوند، ظاهری مشابه گياهان دچار تنش خشكی را پيدا می كنند.
از آنجايي كه گوگرد در تشكيل كلروفيل گياهان نيز دخالت دارد، لذا علايم كمبود آن در گندم شبيه كلروز ناشي از كمبود نيتروژن (زردی عمومي برگ) است. با اين حال كمبود گوگرد بر خلاف كمبود نيتروژن بيشتر در برگ های جوان ديده می شود. كمبود شديد گوگرد موجب عدم تشكيل خوشه می گردد.
علايم كمبود منيزيم در برخی موارد شبيه به كمبودهای پتاسيم و آهن است، اما از نظر محل قرار گرفتن علايم اوليه اختلاف فاحشی با كمبود پتاسيم دارد. برخلاف كمبود پتاسيم، در كمبود منيزيم، برگ های جوان در مقايسه با برگ های پير رنگ روشنتری دارند و اين حالت شبيه كمبود آهن است. در ابتدا لكه های رنگ پريده به شكل دانه های تسبيح بين رگبرگ ها و لكه های نكروزه در نوك برگ ظاهر می شود. در ادامه، برگها زرد شده و كوچك می شوند. كمبود منيزيم در مزرعه گندم عموميت نداشته و بيشتر در خاك های سبك شنی مشاهده می شود.
علايم كمبود روی در گندم به طور معمول ابتدا در برگ های ميانی مشاهده می شود. گرچه ممكن است در بعضي از بوته ها علايم به طور همزمان در برگ های پير و ميانی ظاهر گردند علايم اوليه تغيير رنگ از سبز طبيعی و سالم به سبز برنزی كدر بوده كه عموماً در وسط برگ ها ظاهر می شوند. در اين قسمت برگ، لكه هايی به صورت سوختگی و علايم تنش خشكی ظاهر شده كه از يك نقطه كوچك نكروزه سريعاً گسترش می يابد، و تدريجاً به حاشيه برگ كشيده می شود. كمبود شديد روی در مزرعه موجب كوتاه ماندن گياه و زردی شده و برگ ها به خاطر سوختگی در مركزشان چين خورده می شوند. علائم كمبود روی در خاك های سبك و در خاك های آهكی مشاهده می شود.
علايم كمبود آهن و منيزيم در اكثر گياهان شبيه هم هستند. در كمبود منيزيم و آهن برگهای جوان ابتدا تحت تاثير كمبود قرار گرفته و زرد مي شوند. در كمبود آهن تفاوت بين رنگ سبز برگ های پير و زردی برگ های جوان مشخص تر از ساير عناصر نسبتاً غيرمتحرك است. حالت زردی ناشی از كمبود آهن به صورت كلروز نواری و مشاهده نوارهای سبز و زرد متناوب در امتداد رگبرگ اصلی ايجاد می شود. اين نوارها نسبت به كمبود منيزيم و منگنز منظم تر هستند. در حالت كمبود شديد آهن، برگ های جوان زرد كم رنگ و سفيد می شوند. در شرايط كمبود آهن، گياهان كاملاً ايستاده هستند در حالي كه در كمبود منگنز گياهان حالت افتاده و تاخورده دارند. در مزرعه كمبود آهن غالباً در خاك های آهكی مشاهده می شود.
علايم كمبود منگنز در گندم ابتدا در برگ های جوان آشكار می شوند كه در مقايسه با برگ های پير ظاهری زرد و پژمرده پيدا می كنند. سپس لكه و نوارهای برنزی كم رنگی در قاعده جوان ترين برگی كه كاملاً باز شده است ظاهر می گردد و در ادامه تمام طول برگ را می گيرد. كمبود شديد در مزرعه علاوه بر علايم مزبور، خشكی برگ های جوان را نيز نشان می دهد. كمبود منگنز را مانند كمبود آهن می توان در خاك های آهكی مشاهده نمود. در مقايسه با سرسبزی گندم سالم، گندم مبتلا به كمبود منگنز ظاهری رنگ پريده و افتاده تر دارد.
اولين نشانه ظاهری كمبود مس در گندم پژمردگی گياه است كه در اوايل پنجه دهی، حتی اگر رطوبت خاك در حد ظرفيت مزرعه باشد، پيش می آيد. اگر كمبود شديد باشد تاثير آن روی ميزان رشد پنجه ها تعيين كننده است. گياهان در اثر كمبود مس رنگ روشنتری دارند. سوختگی نوك برگ های جوان اولين نشانه مشخص كمبود مس است. اين حالت به طور ناگهانی باعث خشك شدن و پيچ خوردگی انتهای پهنك برگ شده و در مواقعی تا نصف طول برگ را فرا مي گيرد، ولی قسمت پايين برگ تا زمان پيری طبيعی آن به رنگ سبز باقی مي ماند.
اولين نشانه كمبود بر، ترك خوردگی برگ های جوان نزديك رگبرگ اصلی است. اين علامت با تعدادی دندانه های غير طبيعی در حاشيه برگ همراه است كه در طرف مقابل رگبرگ اصلی تا قسمت ترك خورده در طول برگ ايجاد مي شوند. عقيم شدن گل ها نيز از علايم مشخص كمبود بر است. در مواردی كل خوشه عقيم می شود، پرچم ها باز شده و تخمدان رشد نمی كند. ضمناً كمبود بر به كاهش وزن هزار دانه و چروكيدگی و خشك شدن دانه ها منجر می شود.
