کاشت، اصلاح و نوسازی باغ های مرکبات در مازندران هر سال به عنوان یکی از فعالیت های مهم کشاورزی از نیمه دوم بهمن شروع می شود.سالانه از حدود ۱۱۵هزار هکتارباغ مرکبات استان بیش از ۲ میلیون و ۷۰۰هزار تن انواع مرکبات برداشت می شود.
کاشت نهال پرتقال تابستانه طی یک دهه اخیر به صورت خودمصرفی در مازندران رواج یافت و هر ساله بر سطح این رقم پرتقال در استان افزوده می شود.
معاون مدیریت باغبانی جهاد کشاورزی مازندران در این باره گفت: باغداران در اصلاح و نوسازی باغ ها از کاشت نهال « والنسیا » مشهور به پرتقال تابستانه خودداری کنند و بدانند که این رقم اصلا مورد حمایت جهاد کشاورزی استان نیست.
حسین مولایی با اظهار این که در ۲ سال اخیر توسعه کشت پرتقال تابستانه بین باغداران رواج یافته است ، هشدار داد : والنسیا رقمی کاملا مناسب برای مناطق نیمه گرمسیری یعنی برای جنوب کشور است و با توجه به آب هوای معتدل در شمال ، این رقم با خطر سرمازدگی مواجه است.
وی ادامه داد : اگر چه زمان شکوفه دهی رقم والنسیا به عنوان پرتقال تابستانه همانند دیگر ارقام مرکبات همانند تامسون بهار است ، ولی برداشت محصول حدود پنج ماه دیرتر انجام می شود که به معنای گذر این رقم از سرما پائیزی ، زمستانی و حتی بهاری شمال کشور است.
مولایی توضیح داد : طبق اعلام رسمی هواشناسی مازندران در یک دهه اخیر هر سه سال و در هر سال شاهد سه مرحله بارش برف سنگین همراه با کاهش دمای زیر صفر درجه در فصول پائیز ، زمستان و بهار بوده ایم و تغییرات جوی به این معناست که ارقام تابستانه به هیچ عنوان قادر به تحمل این سرما نیستند و باغداران در زمان برداشت صد درصد متضرر می شوند.
ترغیب به کشت نارنگی
وی در مورد دلایل استقبال باغداران به کشت نهال والنسیا هم گفت : اگر چه طبق بررسی های میدانی کارشناسان باغبانی مراکز خدمات کشاورزی استان و گزارش های رسیده ،کشت نهال پرتقال تابستانه در باغداری تجاری وجود ندارد و بیشتر بین باغداران خرد با هدف خودمصرفی است، اما توصیه می شود کشاورزان به طور کلی از کشت این نوع نهال چشم پوشی کنند.
معاون باغبانی جهاد کشاورزی مازندران با اعلام این که اکنون کمتر از ۱۰ درصد باغ های نارنگی استان را ارقام جدید میان رس « پچ » و « کلمانتین » با تولید متوسط ۵۰ تن در هر هکتار تشکیل می دهد ، افزود : پیشنهاد می شود باغداران مازندران در ادامه اصلاح و نوسازی باغات مرکبات به این دو رقم جدید نارنگی به دلیل بازار پسندی داخلی و خارجی بیشتر توجه کنند.
وی از رقم " میاکاوا" با تولید ۷۰تن در هکتار به عنوان دیگر رقم نارنگی استان مازندران یاد کرد و افزود : ۳۰ درصد از باغات نارنگی استان از این رقم هستند که می تواند بیشتر شود.
مولایی با اشاره به این نکته که هرچه سن درختان بالاتر برود، میانگین تولید نیز افزایش می یابد، گفت: تمام ارقام نارنگی مقاوم در برابر سرما هستند و عطر و طعم خوبی دارند.
وی تصریح کرد: باغدران حتما نهال هایشان را از نهالستان هایی که دارای برچسب گواهی سلامت هستند تهیه کنند چراکه در صورت هر گونه خسارت آفتی و یا ندادن محصول مورد نظر قابل پیگیری و از سوی تولید کننده نهال جبران خسارت می شود.
توجه به ارقام قابل آبگیری
معاون باغبانی جهاد کشاورزی مازندران همچنین بر ضرورت توجه باغداران به کشت نهال ارقام قابل آبگیری مرکبات در استان تاکید و از این که مراکز تحقیقاتی نسبت به معرفی ارقام مورد نیاز باغداران در این زمینه اقدام نمی کنند ، انتقاد کرد.
چند دهه پیش ارقام پرتقال محلی مازندران که عمدتا در غرب استان کشت می شد اگر چه شکل ظاهری مناسبی نداشت ، اما خوشمزه و آبدار بود که علاوه بر تازه خوری ، بیشتر آن قابلیت آبگیری و تولید کنسانتره را داشت و به همین دلیل سه دهه پیش مسئولان وقت با کمک سرمایه گذاران اقدام به احداث دو کارخانه آبگیری و تولید کنسانتره مرکبات در رامسر و تنکابن کرده بودند که با استقبال بسیاری از باغداران منطقه مواجه شده بود.
با این وجود طی دو دهه اخیر که بازسازی و نوسازی مرکبات استان شروع شد ، همه ارقام های ارائه شده فقط پرتقال گوشتی بود که اگر چه از ماندگاری بیشتری برخوردار بود ولی فقط قابلیت تازه خوری داشت و به همین دلیل هم کارخانه های فراوری رو به ورشکستگی رفتند و بازار مرکبات مازندران هم با تولید انبوه و هجوم دلالان مواجه شد.
معاون مدیریت باغبانی جهاد کشاورزی مازندران با اظهار این که طی دو دهه اخیر با اجرایی شدن طرح اصلاح و نوسازی حدود ۷۰درصد باغ های مرکبات استان زیر کشت رقم پرتقال تامسون رفته است ، گفت : با توجه به این که رقم تامپسون خاصیت صد درصدی تازه خوری دارد ، منجر به تولید مازاد بر مصرف در استان شده و به همین دلیل امروز باغداری مرکبات مازندران با چالش بازار پرتقال در فصل برداشت مواجه است.
مولایی توضیح داد: مرکز تحقیقات مرکبات کشور مستقر در رامسر نیز هنوز ارقامی از پرتقال را که قابلیت آبگیری و کنسانتره قابل قبول و مورد رضایت باغداران داشته باشد معرفی نکرده است ، در حالی که انتظار داریم محققان با معرفی این نوع نهال ها ، فرصت نوسازی و اصلاح باغ های مرکبات استان را بدرستی فراهم آورند.
وی ظرفیت فرآوری دو کارخانه فعال آبگیری مرکبات در غرب استان را روزانه تا هزار تن اعلام کرد و گفت: به دلیل نبود میوه با قابلیت آبگیری این واحدها تقریبا نیمه فعال هستند.
مولایی گفت : در سال های اخیر با افزایش آگاهی باغداران مازندران به باغداری فنی به لحاظ تغذیه مناسب درخت از زمان با دهی با برداشت، برداشت فنی و انبار داری فنی ، ضایعات مرکبات از ۳۰ درصد به کمتر از ۲ درصد رسیده است ، یعنی در چند سال اخیر حتی مرکباتی که در قالب ضایعات برای کارخانه های فرآوری ارسال می شده است ، نیز نداریم.
معاون مدیریت باغبانی جهاد کشاورزی مازندران گفت : با توجه به تولید مرکبات کیفی با قابلیت تازه خوری برای صادرات ، قیمت این میوه ها به نسبت قیمتی که کارخانه های فرآوری اعلام می کنند اصلا برای باغداران توجیه اقتصادی ندارد.
وی با بیان این که اکنون برداشت محصولات مرکبات استان به ۸۵درصد رسیده است، امسال به طور میانگین قیمت پرتقال نارنگی سر باغ حدود هشت تا ۹هزار تومان بوده است.که این قیمت برای فروش به کارخانه های فرآوری به نصف کاهش می یابد.
