طبق تعریف سازمان ملل، امنیت غذایی یعنی دسترسی به غذای سالم و کافی در همه دوران عمر و برای یک زندگی شاداب است و دولت‌ها موظف به تامین امنیت غذایی هستند. در حقیقت ایمنی غذا یعنی غذای مصرفی مردم باید از کیفیتی بهداشتی برخوردار بوده و عاری از هرگونه آلودگی شیمیایی، فیزیکی و بیولوژیک باشد.
در کشور ما یکی از وظایف اصلی وزارت جهاد کشاورزی امنیت غذایی است. جمعیت ایران در دو دهه آینده به ۱۰۰ میلیون نفر خواهد رسید بنابراین تأمین امنیت غذایی جامعه در دو دهه آینده با توجه به جمعیت جوان کشور از اهمیت اساسی برخوردار است.
براساس مطالعات انجام شده در آمریکا، هزینه سالانه ناشی از ۳.۳ تا ۱۲ میلیون مورد از بیماری‌های ناشی از غذا ۶.۵ تا ۳۵ میلیارد دلار برآورد شده است.
در سال گذشته میلادی، هزینه درمان و ضرر ناشی از کاهش کارایی و طول عمر در اثر آلودگی غذا در انگلستان ۳۰۰ تا ۷۰۰ میلیون پوند محاسبه شده است.
همچنین در استرالیا ضرر ناشی از مسمومیت غذایی سالیانه ۳۰۰ تا ۷۰۰ میلیون دلار استرالیا برآورد شده اما در کشور ما متأسفانه هزینه ناشی از بیماری‌های با عاملیت غذا به دلیل نبود سیستم پایش این بیماری‌ها محاسبه نشده است.
تاکید مسئولان عالی کشور بر ضرورت تامین، امنیت و ارتقا امنیت غذایی نشان می‌دهد این موضوع به نوعی به امنیت ملی گره خورده است.
امنیت غذایی به‌اندازه‌ای مهم بوده و هست که در بیانات رهبر معظم انقلاب نیز به وضوح آمده: «دسـتگاه کشـاورزی برای کشـور ما بسـیار مهم اسـت؛ چون امنیت غذایی برای کشـوری بزرگ، پر جمعیت و دارای هدف‌های بلند، بسـیار مهـم است؛ لذا بخش کشاورزی و دامداری مـا یک بخش ویژه و اسـتثنایی است و همه باید برای آن تلاش کنند.»
از سوی دیگر سخنان وزیر جهاد کشاورزی در جلسه بررسی صلاحیت خود در مجلس شورای اسلامی و گفت‌وگو با شبکه خبر نشان داد که سیدجواد ساداتی‌نژاد به مهمترین موضوع کشور یعنی امنیت غذایی اشراف و توجه جدی دارد.
وی در این جلسه با تاکید بر امنیت غذایی در دنیا به قدرت غذا اشاره کرد و گفت که کشورها به دنبال اقتدار غذایی هستند و امنیت غذایی اولویت اول کشورهاست و هیچ اولویتی بالاتر از آن برای دولت‌ها وجود ندارد.
وزیر جهاد کشاورزی پیش از این نیز برای به سرانجام رساندن مهمترین اولویت کشور، گام‌هایی را برداشته بود. وی در دوران نمایندگی مجلس شورای اسلامی و در مسند رئیس کمیسیون کشاورزی، بصورت ویژه پیگیر تصویب تقویت امنیت غذایی کشور بود.
امنیت غذایی در دو حوزه تامین می‌شود؛ یکی فراوانی محصولات کشاورزی به‌ویژه محصولات استراتژیک و دیگری سلامت محصولات کشاورزی داخلی و وارداتی.
در قانون اساسی و همه اسناد بالادستی همچون چشم‌انداز، ۱۴۰۴، سیاست‌های کلی، سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی، سیاست‌های کلی نظام در بخش کشاورزی و … بر امنیت غذایی تاکید ویژه‌ای شده که نشان از اهمیت این موضوع دارد.
در راستای تحقق برنامه‌های وزیر جهاد کشاورزی دولت سیزدهم در حوزه تقویت و ارتقا امنیت غذایی، عوامل و سازمان‌های مختلفی تاثیر گذارند.
بدون تردید یکی از سازمان‌هایی که در امنیت و سلامت غذایی نقش بسزایی ایفا کرده «سازمان حفظ نباتات کشور» است. مهمترین هدف این سازمان نگهداری و مراقبت کشور از ورود، استقرار و پراکنش آفات و بیماری‌های قرنطینه‌ای بیان شده است.
سیاستگذاری، هدایت و نظارت بر عملیات پیشگیری و مهار آفات و برنامه‌ریزی باهدف کاهش ضایعات ناشی از خسارت آفات بر محصولات کشاورزی و فرآورده‌های آنها از وظایف اساسی این سازمان است.
اهمیت و تقویت سازمان‌هایی همچون سازمان حفظ نباتات کشور در واقع اهمیت به ملت ایران و امنیت ملی است زیرا به نوعی نگهبان و مراقب سلامتی مردم است. وظیفه سربازان حفظ سلامت و امنیت غذایی در این سنگر مراقبت از جان و سلامت مردم است. پرسنل این سازمان از ورود محصولات کشاورزی که باعث آسیب به مردم است جلوگیری می‌کنند.
از دیگر اقدامات این سازمان، پیشگیری و اطلاع‌رسانی آفاتی است که می‌تواند بر کمیت و هم بر کیفیت محصولات کشاورزی اثر بگذارد. نقش این سازمان آنقدر حیاتی است که می‌تواند نقشه‌های شوم دشمنان این آب و خاک را از بین ببرد.
سازمان حفظ نباتات به منظور جلوگیری از خسارت ناشی از آفات و بیماری‌ها، همواره نقشی بی‌بدیل داشته که هر چند شاید عموم مردم از آن بی‌خبر باشند اما نخبگان حوزه کشاورزی به‌خوبی این مهم را می‌دانند و به آن اذعان دارند.
از مراکز قرنطینه که به صورت شبانه‌روزی فعالیت می‌کنند تا شبکه‌های مراقبت، کارِ رصد، پایش بیماری‌ها و آفات، همه ضمن پیشگیری از شیوع آفات، هر جا آفتی شیوع پیدا کند سربازان این سازمان در خط مقدم مبارزه وارد عمل می‌شوند.
تا کنون سربازان گمنام امنیت غذایی کشور اجازه نداده‌اند که خدشه‌ای به تولید محصولات کشاورزی وارد شود. البته دغدغه‌هایی برای سازمان وجود دارد که با توجه به نگاه استراتژیک وزیر جهاد کشاورزی به امنیت و اقتدار غذایی، باید برای حل این مهم تلاش مضاعفی شده و راهی برای آن پیدا شود. مانند استفاده از سموم که بیشتر آن طبق گفته مسئولان باید از خارج وارد شود که امیدواریم وزیر جدید با تدابیر خاص و اهمیت دادن به تولیدکنندگان داخلی و رفع موانع تولید (نامگذاری سال ۱۴۰۰) این نگرانی را نیز برطرف کند.
تامین نیروی کار متخصص در این سازمان‌ها، بودجه و امکانات کافی برای ایجاد سامانه‌های تخصصی، هماهنگی بیش از پیش سازمان‌های جهاد کشاورزی با مجموعه سازمان حفظ نباتات، تجهیز و نوسازی وسایل دستگاه‌های آزمایشگاهی و… می‌تواند کمک شایانی به امنیت غذایی کند.
در واقع سازمان حفظ نباتات با ایستگاه‌های قرنطینه‌ای در برخی نقاط حساس مرزی کشور مراقب عدم ورود محصولاتی است که سلامت مردمان این سرزمین را تهدید می‌کنند. همواره دروازه‌بانان تیم‌های بزرگ باید بسیار پر قدرت و کار بلد باشند تا تیم بتواند پیروز میدان باشد. یکی از پست‌های حساس تیم امنیت و سلامت غذایی پست دروازه‌بانی است که برعهده سازمان حفظ نباتات است که تا امروز تلاش کرده باعث پیروز تیم شود.
در برنامه‌ای که از سوی وزیر جهاد کشاورزی ارائه شده، به وضوح بر امنیت غذایی و چالش‌های پیش روی آن اشاره شده است. تقویت جایگاه سازمانی ایمنی و سـلامت محصولات کشـاورزی و مواد غذایی در وزارت جهاد کشاورزی یکی از برنامه‌های ارائه شده ساداتی‌نژاد است که نشان از تسلط بر این حوزه و اهمیت دادن به سلامت محصولات کشاورزی و غذایی است.
به نظر می‌رسد با اشرافی که وزیر در حوزه کشاورزی دارد و تاکید بر امنیت و اقتدار غذایی، می‌تواند دغدغه‌های این بخش مهم را برطرف کند.
